Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!

(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 19051728
  • W tym roku: 183154
  • W tym miesiącu: 57912
  • Dziś: 187
  • Online: 15

Koniecpol - Szlaki wodne

Koniecpol (niem. Konietzpol) to miasto w woj. śląskim, w powiecie częstochowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Koniecpol, położone na zachodnim krańcu Niecki Włoszczowskiej nad Pilicą przy ujściu do niej rzeki Białki. Miasto posiada obecnie charakter przemysłowy, lokalne centrum administracyjne i ośrodek rolniczy. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego. Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 6366 mieszkańców.
Miasto ma ponad 800 lat. Nazwa Koniecpol należy do grupy nazw topograficznych, czyli odnoszących się do ukształtowanie terenu. Pierwotna nazwa brzmiała Koniecpole (Coneczpole 1386 r.), czyli "pole leżące na końcu". Stąd pochodzili Koniecpolscy, znany ród herbu Pobóg. Jan Koniecpolski był kanclerzem Władysława Jagiełły i otrzymał dla tej miejscowości prawa miejskie w roku 1443.

Rys historyczny

Pierwsze wzmianki o Chrząstowie (obecnie dzielnica Koniecpola) pochodzą z wieku XI, a o samym Koniecpolu z 1386, jako o wsi w powiecie sieradzkim. Historia miasta zaczyna się w 1443 r. w mieście Budzie, gdzie król Polski Władysław, zwany później Warneńczykiem, na prośbę Przedbora z Koniecpola wydał akt lokacyjny dla miasta. Dokument ten nadawał miastu prawo niemieckie w odmianie średzkiej, a jego licznych mieszkańców obdarzał wieloma przywilejami.

Na przestrzeni wieków dobra koniecpolskie pozostawały w rękach rodu Koniecpolskich. Okres wysokiej prosperity dla Koniecpola to wiek XVI. Licznych przywilejów udzielili miastu w tym czasie bracia Mikołaj i Stanisław Przedborowie, dziedzice Koniecpola. Dokument z 11 lutego 1557 roku nadawał ludności miasta pewne prawa i swobody obywatelskie, narzucając zarazem obowiązki względem dziedzica. Widoczny jest rozwój handlu i rzemiosła, a nawet przemysłu metalurgicznego. W 1559 roku Koniecpol otrzymuje następny przywilej. Dokument wydany przez króla Polski Zygmunta Augusta zezwala miastu na pobór mostowego oraz potwierdza prawo do organizowania w Koniecpolu jarmarków. Po roku 1559 prawdopodobnie założono w Koniecpolu cechy, czyli bractwa kupieckie oraz rozwinął się handel zbożem. Przywileje wydane przez Zygmunta Augusta w 1600 roku zostały potwierdzone przez króla Zygmunta III. Około roku 1610 następny właściciel Koniecpola - hetman Stanisław Koniecpolski ustanowił cechy: kowalski, stolarski, szewski, krawiecki, rzeźnicki oraz konwisarski, sukienniczy i kotlarski. Stanisław Koniecpolski (1591 - 1647), kasztelan krakowski i hetman wielki koronny, wybudował tu w 1642 roku cenny architektonicznie kościół. Dzięki hetmanowi w XVII wieku funkcjonowała prawdopodobnie w Koniecpolu kolonia akademicka, która miała być podporządkowana Akademii Krakowskiej. W XVIII wieku w Koniecpolu pojawiają się Żydzi za sprawą Stanisława Koniecpolskiego. Hetman, chcąc doprowadzić do szybkiego rozwoju miasta, udzielał ludności żydowskiej licznych przywilejów, co doprowadzało do częstych konfliktów z miejscową ludnością.

Kolejne przywileje dla miasta zostały wystawione przez króla Jana Kazimierza (1649 rok) zwalniały miasto od kwaterunku wojsk oraz (lata 1658 i 1659) od wszelkich powinności na rzecz władcy ze względu na zniszczenia dokonane w czasie wojny ze Szwedami. Podobnie postąpił następny król Jan III Sobieski w 1673 roku, zwalniając ludność koniecpolską od wszelkich ciężarów i powinności ze względu na zniszczenia dokonane w czasie wojny. Dnia 21 listopada 1708 roku miała miejsce na terenie Koniecpola krwawa bitwa między stronnikami Leszczyńskiego pod wodzą Jana Potockiego - hetmana wielkiego koronnego, a obrońcami Augusta II pod wodzą Jana Rybińskiego i Ludwika Pocieja. Jednak nie tylko zniszczenia wojenne powodowały upadek miasta. Zmorą Koniecpola były także zarazy pojawiające się w mieście co kilka lat oraz pożary zwartej, drewnianej zabudowy rynku.

W 1774 r. ostatni króla Polski Stanisława Augusta, wydał ostatni przywilej - potwierdzający istnienie jarmarków w mieście. Kryzys jaki zarysował się w połowie XVII wieku przyczynił się do upadku znaczenia Koniecpola, co spowodowało, że w XVIII wieku Koniecpol spadł jedynie do roli ośrodka administracyjnego rozległych dóbr ziemskich. Po bezpotomnej śmierci ostatniego z rodu Koniecpolskich - Jana Aleksandra, na mocy testamentu Koniecpol przechodzi w ręce krewnych, Aleksandra i Franciszka Walewskich. Bracia Walewscy sprzedają za bezcen zadłużony majątek, po czym przechodzi w ręce Lubomirskich. W 1754 roku dobra koniecpolskie nabywa od Lubomirskego - Michał Czapski - wojewoda malborski, a następnie w 1778 roku w posagu przechodzą one w posiadanie rodziny Potockich. Dzięki gospodarności rodu Potockich na przestrzeni lat 20 - tych i 30 - tych XIX wieku nastąpiło ożywienie gospodarcze w mieście.

W 1827 roku Potoccy zaczęli tworzyć w mieście przemysł hutniczy, uruchamiając zakłady hutnicze. W 1833 roku zmodernizowano zakłady hutnicze, otwierając w Koniecpolu jedną z pierwszych na terenie Królestwa Polskiego pudlingarnię na wzór angielski z inicjatywy Banku Polskiego. W drugiej połowie XIX wieku zakład hutniczy w Koniecpolu zaczął przeżywać długotrwały kryzys, spowodowany zastojem w hutnictwie. Spółka została rozwiązana, a zakłady przeszły całkowicie w ręce Potockich. W latach 90 - tych XIX wieku zakłady hutnicze przekwalifikowane zostały na walcownię miedzi. W 1838 roku w pobliskim Chrząstowie podjęła produkcję cukrownia. Była ona jedną z pierwszych w kraju.

W okresie powstania styczniowego w 1863 roku Koniecpol i okolice były terenem licznych walk powstańczych. Walczyły tu oddziały Józefa Oksińskiego i Zygmunta Chmieleńskiego, a ludność miejscowa brała aktywny udział w walkach oraz udzielała pomocy rannym powstańcom leczonym w koniecpolskim szpitalu. W 1870 roku Koniecpol utracił prawa miejskie, za udział w powstaniu. Przywrócono je dopiero w 1927 roku. Szczególnie korzystne warunki dla rozwoju miasta zaistniały w 1903 roku, gdy uruchomiono linię kolejową łączącą Kielce z Częstochową.

1 września 1939 roku Rzesza Niemiecka rozpoczęła działania wojenne przeciwko Polsce. Wojna dotarła do Koniecpola 3 września w niedziele. Koniecpol zajęto bez walki.11 grudnia 1939 roku do Koniecpola przybyło ponad 1000 osób wysiedlonych z Poznania i Wrześni. Rozmieszczono je w mieście i okolicznych wsiach. Operacja ta trwała do lutego 1940 roku. 7 października 1942 roku wywieziono do obozów koncentracyjnych z Koniecpola i okolic wszystkich Żydów. W ten sposób liczba mieszkańców miasta zmniejszyła się o około 30 %. Łącznie wywieziono 1486 osób.
Mieszkańcy Koniecpola i Chrząstowa od początków okupacji włączyli się do organizowania ruchu oporu. Byli członkami Służby Zwycięstwa Polski, Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej oraz Batalionów Chłopskich. Koniecpol został wyzwolony w czasie wielkiej ofensywy wojsk radzieckich 15 stycznia 1945 roku. Po zakończeniu wojny nastąpił w mieście rozwój przemysłu i drobnej wytwórczości. W 1953 roku uruchomiono Koniecpolskie Zakłady Płyt Pilśniowych. Od 1955 roku Zakłady rozpoczęły eksport płyt za granice kraju. Na przełomie lat 1954/55 na terenie Koniecpola zostaje otwarte przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją opartą na bazie neolitu. W latach następnych zakład w Koniecpolu pod nazwą Zakłady Chemiczne INCO "Veritas" zaczął się rozbudowywać i ulepszać technologię produkcji. 1 lipca 1968 roku dla zabezpieczenia technicznego produkcji KZPP powstały Zakłady Remontowo - Montażowe przemysłu płyt, sklejek i zapałek. Z czasem Zakłady Remontowo - Montażowe usamodzielniły się, tworząc drugi co do wielkości zakład w Koniecpolu. W chwili obecnej Koniecpol jest rozwijającym się ośrodkiem przemysłowym.

Turystyka i rekreacja

Dolina Pilicy jest atrakcyjnym terenem turystycznym i wypoczynkowym. Wiele tu malowniczych zakątków, pięknych krajobrazów, ale też interesujących zabytków i miejsc związanych z ważnymi wydarzeniami w historii Polski.

Dumą gospodarzy Ziemi Koniecpolskiej są tutejsze lasy. Duże kompleksy leśne o zróżnicowanym drzewostanie doskonale nadają się do obserwacji przyrody, a także zachęcają do zbierania grzybów i jagód. Są tu również wspaniałe tereny myśliwskie, pozostające pod pieczą Polskiego Związku Łowieckiego

Zgodnie z podziałem geobotanicznym tereny Koniecpola leżą w dwóch krainach: Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej i świętokrzyskiej. Klimat na tym terenie kształtowany jest pod dominującym wpływem: wyżyn, słabym modyfikacyjnym wpływem gór i klimatu atlantyckiego. Lasy koniecpolskie położone są w zlewiskach rzek: Białki, Krztyni, Pilicy i Nidy. Teren tutaj jest równy, jedynie w części południowo - zachodniej pofałdowany, z licznymi wypiętrzeniami skalnymi. Koniecpolskie lasy charakteryzują się zróżnicowanym drzewostanem z dominującą sosną.

W położonym kilka kilometrów na północ od miasta nieopodal wsi Radoszewnica znajduje się rezerwat "Borek" - wspaniały, naturalny kompleks leśny o urozmaiconym, wielogatunkowym drzewostanie.

W koniecpolskich lasach istnieje kilkanaście pomników przyrody ożywionej, chronionej i pielęgnowanej przez tutejszych leśników. Lasy te są również ostoją dla wielu gatunków zwierzyny. Spotkać tu można zające, cietrzewie, bażanty, kuropatwy, dzikie kaczki, dziki, sarny, jelenie, daniele a także zadomowione już od dłuższego czasu łosie.

(Źródło - strona o gminie Koniecpol - www.koniecpol.pl)

 

Inne portale:
noclegi w Beskidach noclegi w Pieninach noclegi w Sudetach noclegi w Karkonoszach