Parki krajobrazowe w okolicach gminy Przyrów.

Na terenie zachodniej części gminy Przyrów zlokalizowany jest Park Krajobrazowy „Stawki" o pow. 1.732 ha (otulina 2.434 ha), który jest najmniejszym z "jurajskich" rezerwatów, obejmujący kompleks lasów olszowych.łęgowych, grądowych i borów. Park stanowi obszar przejściowy pomiędzy Wyżyną Częstochowską a Niecką Włoszczowską, na którym znajdują się podmokłe łąki i łęgowe lasy jesionowo- wiązowe z ostojami jodły, ponieważ wody powierzchniowe nie uciekają w glebę, tworząc gęstą sieć potoków i bagnisk.

We wschodniej, bardziej podmokłej części parku, występują zbiorowiska lasów wilgotnych. Na znacznych powierzchniach spotyka się tu: dobrze wykształcone olsy, lasy łęgowe z udziałem olchy, jesionu i wiązu oraz grądy niskie z drzewostanem grabowo-lipowo-dębowym i udziałem w runie gatunków siedlisk wilgotnych. Spotyka się tu także fitocenozy sosnowego boru bagiennego. Szczególnie cenne fragmenty podmokłych lasów łęgowo-olsowych objęto ochroną jako rezerwat przyrody Wielki Las. W zachodniej części parku dominują lasy mieszane z udziałem: dębu, klonu, lipy, grabu, sosny oraz wilgotne bory sosnowe.

Obok zbiorowisk leśnych występują tu także fragmenty torfowisk i łąk wilgotnych, a także zbiorowiska wodne i szuwarowe, związane z występującymi w północnej części stawami rybnymi. Na terenie parku spotyka się górskie gatunki roślin, do których należą np.: żywiec dziewięciolistny, starzec kędzierzawy, kozłek bzowy, bez koralowy, oraz podlegające ochronie ścisłej - liczydło górskie (bardzo rzadki element górski na niżu), skrzyp olbrzymi i storczyk Fuchsa. Spośród innych roślin, objętych ochroną ścisłą, na uwagę zasługują: widłak jałowcowaty, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, storczyki - kukułka szerokolistna, gnieźnik leśny, listera jajowata i podkolan biały.

Rezerwat Stawki to teren wznoszący się na wysokości 234-238 m n.p.m. teren parku jest płaski, równinny. Pod względem rzeźby jest to pradolina górnej Wiercicy i Pilicy, stanowiąca ślad okresowego przepływu wód z czasów zlodowacenia środkowopolskiego.

Obszar parku, pozbawiony jest osiedli ludzkich, stanowi ostoję dla zwierzyny. Dogodne warunki dla gniazdowania znalazły tu rzadkie gatunki ptaków, jak: żuraw, bocian czarny, błotniak stawowy, krogulec, jastrząb gołębiarz, dzięcioł czarny i muchołówka mała. Płazy reprezentowane są m.in. przez: traszkę grzebieniastą, traszkę zwyczajną, kumaka nizinnego, rzekotkę drzewną i ropuchę szarą, natomiast spośród gadów spotyka się najczęściej żmiję zygzakowatą, zaskrońca zwyczajnego, jaszczurkę żyworódkę, jaszczurkę zwinkę oraz padalca. PK Stawki utworzono właśnie ze względu na występowanie rzadkich biocenoz leśnych, roślin chronionych oraz rzadkich ptaków.

W obrębie Parku znajduje się rezerwat „Wielki Las" o pow. 32,27 ha utworzony w 1953 r. stanowiący kompleks wilgotnych lasów łęgowo - olchowych na silnie podmokłym obszarze źródliskowym. Prawie 120 letni drzewostan tworzą głównie olsza czarna i jesion wyniosły. W runie występują bardzo rzadkie na niżu gatunki roślin górskich, np. trybula lśniąca, liczydło górskie, manna gajowa, wiechlina odległokłosa, skrzyp olbrzymi, storczyk Fuchsa. Rezerwat stanowi ostoję dla bociana czarnego. W północno- zachodniej części Parku znajdują się zespoły olch, łęgów, grądów i borów jodłowo - sosonowych, z dużą domieszką jodły. Najcenniejsze drzewostany znajdują się w uroczysku „Babski las”. W uroczysku tym, szczególnie cenne są fragmenty boru jodłowego oraz grądu z okazałymi dębami szypułkowymi. Ponadto w tej części Parku Krajobrazowego Stawki znajduję się szczególnie dobrze wykształcone fragmenty olsu porzeczkowego oraz łęgu jesionowo-olszowego w których bogatym runie występują m.in. niecierpek, kossaciec żółty, psianka słodkogórz, starzec kędzieżawy, rzerzucha niecierpek.

Bardzo ciekawe, z racji warunków krajobrazowych, są tereny południowej części gminy, gdzie w okolicy Zalesic i Sygnotki znajdują się czołowe wzgórza Jury Krakowsko - Częstochowskiej. Rozpościerają się stąd wspaniałe widoki na najbliższą, ale i dalszą okolicę. Dokładnie -punkt widokowy Sygontka znajduje się opodal cmentarza na Łysej Górze.