Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!

(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 19059992
  • W tym roku: 191418
  • W tym miesiącu: 66176
  • Dziś: 185
  • Online: 30

Klasztor Jasna Góra - centrum Częstochowy

Jasna Góra (łac. Clarus Mons) – zespół klasztorny zakonu paulinów w Częstochowie. Jest jednym z najważniejszych miejsc kultu maryjnego. Na Jasnej Górze znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem pochodzący z Bełza. Od XV wieku w katolicyzmie – szczególnie polskim – Maryja czczona jest jako Matka Boża Królowa Polski. Prawdopodobnie przechowywano tam relikwie św. Wojciecha. Szczególne znaczenie to miejsce ma dla Polaków od 1 kwietnia 1656 roku, gdy Jan Kazimierz złożył śluby lwowskie, powtórzone 26 sierpnia 1956 roku w Jasnogórskich ślubach Narodu Polskiego, (które napisał internowany w Komańczy Prymas Tysiąclecia w dniu św. Andrzeja Boboli 16 maja 1956 r.). Po złożonych ślubach lwowskich Jan Kazimierz, w dniu 16 marca 1657 r. przybył na Jasną Górę i tu modlił się uratowanie Rzeczypospolitej przed protestanckimi wojskami szwedzkimi i węgierskimi. W tym dniu doszło do cudownej obrony Krosna przed wojskami Rakoczego. Jasna Góra od setek lat jest ważnym centrum pielgrzymkowym.

Rys historyczny

Nazwa Jasna Góra została nadana klasztorowi przez węgierskich paulinów na pamiątkę macierzystego klasztoru św. Wawrzyńca na Jasnej Górze w Budzie. Wzięła się stąd, że klasztor znajduje się na jasnym wapiennym wzgórzu położonym 293 m n.p.m. Początki istnienia klasztoru sięgają roku 1382, kiedy to książę Władysław Opolczyk sprowadził paulinów z Węgier do dawnego kościoła parafialnego na mocy dekretu książęcego z 9 sierpnia tego samego roku oraz dokonał fundacji klasztoru. Dwa lata później na Jasną Górę sprowadzono z Rusi obraz "Matki Boskiej" z Dzieciątkiem Jezus (wg legendy namalowanego przez św. Łukasza Ewangelistę na desce stołu, na którym jadła Najświętsza Rodzina).

W niedługim czasie klasztor zyskał rozgłos, zarówno wśród pielgrzymów, jak i wśród grabieżców. W wyniku rozbójniczego najazdu, 14 kwietnia 1430 roku obraz Czarnej Madonny został uszkodzony i ograbiony (wspomina o tym Jan Długosz[1]). Prace renowacyjne przeprowadzono w Krakowie w latach 1430-1434. Ponowny wzrost ruchu pielgrzymkowego wymusił trwającą do roku 1644 budowę gotyckiej kaplicy NMP o trzech szerokich nawach. Budowa fortyfikacji (murów obronnych) trwała z przerwami od roku 1620 przez 28 lat.

W czasie potopu szwedzkiego w 1655r miało miejsce oblężenie Jasnej Góry. Wojska szwedzkie podjęły próbę opanowania klasztoru i sanktuarium już 8 listopada 1655, lecz po odmowie zakonników odeszły następnego dnia do Wielunia. Ponowne niewpuszczenie do klasztoru Szwedów skłoniło ich do rozpoczęcia oblężenia, trwającego od 18 listopada 1655 do nocy z 26 na 27 grudnia. W końcu listopada Szwedzi otrzymali posiłki w postaci 600 ludzi i 3 armat. Jednak przeor Kordecki odrzucił ponowne żądanie kapitulacji po informacjach o niezadowoleniu wojsk polskich w służbie szwedzkiej. Twierdza znajdowała się pod ostrzałem, lecz szwedzkie wojska dopiero 10 grudnia sprowadziły artylerię oblężniczą, która mogłaby pomóc zdobyć klasztor. W dniu 24 grudnia Kordecki odrzucił kolejne żądanie poddania twierdzy. W dniu 27 grudnia Szwedzi zwinęli oblężenie. Jednakże próbowali jeszcze czterokrotnie zdobyć klasztor w późniejszym okresie. Podczas oblężenia obraz nie znajdował się w klasztorze, gdyż uprzednio wywieziono go, aby nie wpadł w ręce Szwedów.

Obrona Jasnej Góry przede wszystkim była triumfem w wymiarze religijno-symbolicznym. Zdaniem niektórych, oblężenie to nie było punktem zwrotnym w przebiegu potopu szwedzkiego i nie było początkowo szeroko znanym faktem. Przeczy temu jednak fakt, że z Wielkopolski szła wyprawa na pomoc Częstochowie pod wodzą starosty babimojskiego Krzysztofa Żegockiego, która jednak dotarła na miejsce już po odejściu Szwedów.

Obraz oblężenia przypomniał, podkoloryzował i utrwalił Henryk Sienkiewicz w "Potopie". Wprowadził jednak zmiany do powieści poprzez odmłodzenie Piotra Czarnieckiego, zwiększenia przewagi szwedzkiej, wprowadzenie postaci Kmicica, którego pierwowzór w rzeczywistości znajdował się ówcześnie na Podlasiu, wprowadzenie do powieści kolubryny i sposobu jej zniszczenia.

W sierpniu roku 1665 pod murami Jasnej Góry miała miejsce bitwa wojsk Jana Kazimierza z rokoszanami Jerzego Lubomirskiego (starosty olsztyńskiego), która okazała się zwycięska dla wojsk rokoszan. Paulini z Jasnej Góry w czasie tej bitwy zamknęli bramy, aby uniknąć angażowania się w konflikt zbrojny między dwoma dobrodziejami klasztoru.

Przez następne lata, do roku 1770 Jasna Góra nie była mieszana w żadne działania zbrojne. W czasie tym, jednak, miało miejsce wydarzenie zasługujące na miano epokowego. Na mocy aktu papieża Klemensa XI z roku 1716 biskup chełmski Krzysztof Andrzej Jan Szembek dokonał 8 września 1717 roku koronacji jasnogórskiego obrazu. Była to druga ceremonia koronacji obrazu na ziemiach polskich (pierwszym koronowanym w Polsce obrazem był obraz Matki Bożej Łaskawej – koronowany w 1651 roku w kościele ojców Pijarów przy ulicy Długiej w Warszawie). Jak podają historycy, w uroczystości uczestniczyło 200 tys. wiernych.

W okresie od 10 września 1770 do 18 sierpnia 1772 członkowie konfederacji barskiej pod wodzą Kazimierza Pułaskiego (do maja 1772) skutecznie bronili klasztoru przed wojskami rosyjskimi. Jednak, gdy w sierpniu 1772 roku konfederacja upadła, król Stanisław August Poniatowski ogłosił kapitulację Jasnej Góry i oddał ją w ręce Rosjan.

Okres pod rządami rosyjskimi (1815-1915), to czas nasilających się represji wobec klasztoru: ograniczano liczbę zakonników, zajęto dobra ziemskie, a sanktuarium było grabione. W 1909 roku skradziono sukienkę Obrazu (znaną pod nazwą Łańcuszkowej – domniema się, że kradzieży dopuścili się stacjonujący na Jasnej Górze oficerowie carscy) i korony papieskie. Rok później, 22 maja 1910, odbyła się ponowna koronacja tzw. milenijnymi koronami, które zostały przesłane przez papieża Piusa X. Wraz z koronami obraz otrzymał nową sukienkę: Koralową, ufundowaną przez włościan ze wsi Rembieszyce i Złotniki w kieleckim. I wojna światowa ominęła Jasną Górę, stanowiącą od 26 kwietnia 1915 do 4 listopada 1918 enklawę pod okupacją austro-węgierską.

Dwudziestolecie międzywojenne (II Rzeczpospolita)były okresem pewnych reform w samym klasztorze i odnowienia obrania NMP Królową Polski (1920).

W czasie II wojny światowej część pomieszczeń twierdzy były okupowane przez hitlerowskie wojska (od 3 września 1939 roku do 16 stycznia 1945), a sami zakonnicy byli kontrolowani. Ograniczono między innymi zbiorowe pielgrzymki. Samą Cudowną Ikonę w ołtarzu głównym zastąpiono kopią, a oryginał ukrywano na terenie klasztoru, między innymi był przymocowany pod blatem jednego z dwu stołów w Bibliotece Klasztornej. Jasna Góra w tym czasie stała się schronieniem dla partyzantów, a także Żydów. Był to także okres obrazy przez nazistów kultu i czci, jakim darzono Obraz i Matkę Boską Częstochowską.

26 sierpnia 1956 r. przy udziale około 1 000 000 wiernych złożono Jasnogórskie śluby Narodu Polskiego zredagowane przez prymasa Stefana Wyszyńskiego oraz modlono się o jego uwolnienie z więzienia. 3 maja 1966 odbyły się centralne uroczystości religijne millenium chrztu Polski.

Jan Paweł II odwiedził Jasną Górę sześciokrotnie: w latach 1979, 1983, 1987, 1991 (podczas VI światowych Dni Młodzieży), 1997 i 1999. W 2006 roku Jasną Górę nawiedził Papież Benedykt XVI W 2005 obchodzono 350-lecie obrony Jasnej Góry.

Zabudowa

Budowle klasztoru i kościoła na Jasnej Górze powstały w różnym czasie. Najstarsze, bazylika, prezbiterium Kaplicy Cudownego Obrazu i zakrystia, w wieku XV, zaś najmłodsze w XX.
Zwiedzanie kompleksu budowli rozpoczyna się zwykle z placu Przyklasztornego, na którym znajduje się pomnik Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego dłuta Jana Kucza. Kardynał Wyszyński ukazany jest, jakby pokornie się modlił i oddawał hołd NMP Jasnogórskiej. Cztery bramy na Jasną Górę poprzedza okrągły placyk na lekkim podwyższeniu. W jego centralnej części znajduje się ułożony z kostki herb paulinów.

Jasnogórska twierdza otoczona jest murem od 1624 roku, z wejściem jedynie od strony wschodniej – obecna brama Jana Pawła II (pierwotnie zwana była wjazdową). Brama ta zmieniła nazwę w 1987 po ozdobieniu jej papieskim herbem i mottem Totus Tuus.

Kolejna brama, obecnie druga od wewnątrz, zwana bramą Matki Boskiej Bolesnej wzniesiona została w 1641 po dziesięcioletniej budowie. Przebudowana następnie w 1891 z wykorzystaniem kamienia ciosanego. W okresie, gdy Jasna Góra pełniła także funkcję twierdzy brama ta była połączona mostem zwodzonym z bramą wałową i w jej obrębie wyraźnie zaznaczały się umocnienia obronne.

W 1711 fortyfikacja jasnogórska otoczona została palisadą. W latach 1722-1723 wybudowano bramę Lubomirskich, która dziś jako pierwsza wita pielgrzymów. Prace prowadzone były przez wrocławskiego kamieniarza Jana Limbergera na koszt podkomorzego koronnego Jerzego Dominika Lubomirskiego. Bramę zdobią figury św. Pawła, św. Antoniego oraz najwyżej położona, wieńcząca bramę figura św. Michała Archanioła oraz znajdujący się bezpośrednio pod nią, w eliptycznej wnęce, obraz przedstawiający Matkę Boską Jasnogórską. Nad wejściem wyryty jest po łacinie pierwszy wers modlitwy Pod Twoją Obronę: Sub tuum praesidium.

W 1767 wybudowano kolejną bramę na przyjazd króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (który jednak na Jasną Górę nigdy nie przybył) umiejscowioną między bramą Lubomirskich, a Matki Boskiej Królewskiej. Bramę tę pierwotnie nazwano imieniem króla, lecz w 1955 zmieniono jej nazwę na Bramę Matki Boskiej Królowej Polski. Ozdobiona jest obecnie płaskorzeźbą Matki Boskiej, która to zastąpiła wizerunek Stanisława Augusta Poniatowskiego, jaki pierwotnie znajdował się nad otworem wejściowym bramy.

Pomnik ojca Kordeckiego
Pomnik o A. Kordeckiego znajduje się na wałach, w centralnej części bastionu Potockich. Został wykonany ze spiżu wg projektu Henryka Stattlera w 1859. Na wszystkich czterech bokach cokołu znajdują się herby zasłużonych przy obronie Jasnej Góry rodów: Czarnieckich, Krzyżtoporskich, Skórzewskich oraz Zamoyskich.

Pomnik Jana Pawła II
Pomnik Jana Pawła II znajduje się na bastionie świętej Trójcy i mierzy 4,3 m (bez cokołu). Autorem tego pomnika z brązu jest Władysław Dudek, a fundatorami małżeństwo Gołąb z USA. Został odsłonięty i poświęcony 26 sierpnia 1999 r. – w uroczystość Matki Boskiej Częstochowskiej, z udziałem Episkopatu Polski. Monument przedstawia stojącego papieża w sutannie, z piuską w lewej ręce, wyciągającego prawą dłoń w geście pozdrawiania.

Dziedziniec główny i gospodarczy
Podział na dziedziniec główny i gospodarczy nie jest wyraźnie zarysowany architektonicznie, dlatego przyjęto że dziedziniec główny ograniczony jest od zachodu wschodnią ścianą "Domów Muzykantów" oraz jej przedłużeniem. Dziedziniec główny prowadzi do Sali Jana Pawła II, Kaplicy św. Antoniego (a dalej Bazyliki), wieczernika, na wały i bramą na wieżę oraz na dziedziniec przed Kaplicą Matki Boskiej Jasnogórskiej. Dziedziniec gospodarczy (większy od głównego) natomiast do Pokoi Królewskich, arsenału, Sali o Kordeckiego, Muzeum 600-lecia i także na dziedziniec przed Kaplicą Cudownego Obrazu.

Pokoje Królewskie
Pokoje Królewskie zostały wybudowane na planie litery "L" w 1644, jako miejsce zakwaterowania dostojników państwowych. Wynikało to z faktu, że reguła paulinów zabraniała wstępu nieduchownym na teren klasztoru. Parter zajmowała apteka, wzmiankowana w I poł. XVII wieku, zreorganizowana i poważnie unowocześniona w 1714. Obecnie na parterze tego budynku znajduje się punkt informacji turystycznej.

Domy Muzykantów
Jednopiętrowy budynek "Domów Muzykantów" usytuowany jest w południowej części dziedzińca gospodarczego. Wybudowany został w XVII w. z przeznaczeniem na mieszkania dla chórzystów, a następnie – po likwidacji chóru a capella, dla członków grupy wokalno-instrumentalnej (stąd nazwa). Na części parteru "Domów Muzykantów" znajdują się obecnie toalety i punkt opatrunkowy.

Wieczernik
Wieczernik został zbudowany w latach 1921-1927 na miejscu dawnego cmentarza. Projektantem wieczernika był krakowski architekt Adolf Szyszko-Bohusz. Wieczernik zamknięty jest trzema bramami od strony zachodniej, środkowa z nich zdobiona jest herbem fundatorów (tj. Potockich h. Pilawa). W środku znajduje się dość duży plac, a na ścianach południowej, wschodniej, północnej wąskie przejścia o charakterze krużganków. W wieczerniku znajduje się także – zajmująca dwie kondygnacje, kaplica. Wieczernik jest miejscem, gdzie udzielana jest komunia św. i spowiedź św., szczególnie w czasie znacznego napływu pielgrzymów. Rokrocznie w grudniu paulini prezentują w wieczerniku inną szopkę bożonarodzeniową.

Wieża
Jasnogórska wieża powstała dopiero w latach 1617-1622. Pięciokrotnie została odbudowana po pożarach, ostatnim z 1900, kiedy nieostrożni pątnicy, puszczając sztuczne ognie, spowodowali zaprószenie ognia.
Obecnie wieża mierzy 106,3 m (17 m więcej od swojej poprzedniczki), jest odchylona od pionu o 78 cm. Jej podstawa pochodzi z 1714, a resztę dobudowano w 1906. Na wierzchołku znajduje się krzyż, a pod nim kruk z bochenkiem chleba w dziobie (herb paulinów). Budowla nosi cechy wieży barokowej.

Bazylika
Bazylika usytuowana jest pomiędzy kruchtą prowadzącą do kaplicy św. Antoniego z Padwy, a dziedzińcem głównym. Dwuspadowy dach kryty jest blachą miedzianą, z wieżyczką (sygnaturką). Bazylika rangę bazyliki mniejszej posiada od 1906. Wcześniej stanowiła kościół pw. Krzyża świętego i Nawiedzenia Matki Boskiej. Najstarszą jej częścią jest prezbiterium – pierwotny murowany kościół gotycki z XV wieku, później sukcesywnie powiększany. W obecnej formie istnieje od przełomu XVII i XVIII wieku, kiedy po pożarze z 1690 została odbudowana jako trzynawowa bazylika w stylu barokowym. Ołtarz główny z 1728 fundacji hetmana polnego koronnego Stanisława Chomętowskiego przedstawia Wniebowzięcie Matki Boskiej. Wykonał go Jan Adam Karinger z Wrocławia. Przedstawia anioły unoszące Maryję w górę do nieba, gdzie święta Trójca podtrzymuje przeznaczoną dla niej koronę. Po obu bokach na tle kolumn (postaci ewangelistów) znajdują się figury świętych Piotra i Pawła. Po prawej stronie obok ołtarza stoi stylizowany tron biskupi z 1866.
Najwyższą nawą jest środkowa (29 m), która jest sklepiona kolebkowo. Nawy boczne mają sklepienia krzyżowe. Sklepienia nawy głównej i prezbiterium udekorowane są dekoracją stiukową o motywach roślinnych. W medalionach znajdują się freski przedstawiające historię obrazu i dzieje odnalezienia Krzyża świętego. Wykonał je malarz szwedzki Karol Dankwart w latach 1693-1695. Wystrój wnętrza posiada cechy barokowe i rokokowe.
Na chórze znajdują się jedne z największych organów w Polsce, posiadające 85 głosów. Wybudowane zostały w latach 1953-1956 przez Stefana Truszczyńskiego z Włocławka. Wewnątrz bazyliki znajdują się trzy kaplice, wszystkie po stronie południowej: Denhoffów, świętych Relikwii i Jabłonowskich.
Kaplica Denhoffów, właściwie św. Pawła Pustelnika, z 1676 fundacji Kaspra Denhoffa budowana była z przeznaczeniem na rodowy grobowiec. Portal prowadzący do kaplicy wykonany został z marmuru; w wejściu znajduje się krata z herbem paulinów, wewnątrz trzy ołtarze: główny przedstawiający św. Pawła Pierwszego Pustelnika koronowanego przez Trójcę świętą oraz dwa pozostałe ukazujące św. Hieronima i św. Antoniego Opata. Kaplice wschodnie pochodzą z I poł. XVII wieku – kaplica dolna, świętych Relikwii, z lat 1624-1628, zaś górna – Serca Pana Jezusa lub Jabłonowskich, z 1639 (przebudowa 1751-1754 z inicjatywy Stanisława Jabłonowskiego). Starsza z nich do 1666 nosiła tytuł św. Filipa Nereusza, później ze względu na nagromadzenie w niej relikwii zmieniono jej wezwanie. W młodszej kaplicy znajdują się dwa ołtarze: główny Najświętszego Serca Pana Jezusa i boczny św. Aniołów oraz epitafium Jabłonowskiego.

Zakrystia
Zakrystia znajduje się we wschodniej części klasztoru. Została wybudowana w latach 1649-1651 z przeznaczeniem na skarbiec. Tę funkcję pomieszczenie to pełniło przez krótki czas. Pomieszczenie zakrystii zbudowane jest na planie prostokąta rozciągniętego wzdłuż osi wschód-zachód, nakryte sklepieniem beczkowym z lunetami. Sklepienie zdobią freski pędzla Karola Dankwarta z końca XVII wieku. Swoją tematyką odnoszą się do scen ze Starego Testamentu (m.in. życia Heliodora i Salomona). W lunetach umieszczono siedem dużych obrazów, pochodzących także z XVII wieku, przedstawiających życie kanonizowanych pustelników. Zakrystia umeblowana jest komodami ustawionymi przy ścianach północnej i południowej. Meble pochodzą z XVII wieku, zdobione są dodatkowo przez dziewięć obrazów, opowiadających o roli Anioła Stróża w życiu człowieka, namalowanymi przez Krzysztofa Fokelskiego. Na wprost wejścia – na ścianie wschodniej, znajduje się ołtarz z obrazem Ukrzyżowanego Chrystusa, a pod nim figura św. Wacława.

Kaplica Cudownego Obrazu
Właściwie nosi nazwę Kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej, niemniej w użyciu są także inne pojęcia, jak Kaplica Cudownego Obrazu, czy Kaplica Matki Boskiej Jasnogórskiej. Kaplica znajduje się na północ od bazyliki, na wschód od dziedzińca gospodarczego – poprzedzona jest jednak własnym dziedzińcem. W jej budowie wyróżnia się trzy części w zależności od daty powstania: pierwsza z nich, prezbiterium, ufundowana przez Władysława Jagiełłę pochodzi z lat 1429-1450, druga – renesansowa, ufundowana przez prymasa Macieja Łubieńskiego – pochodzi z 1641-1644, zaś trzecia (najmłodsza), zwana przybudówką, z 1929-1933 wg projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.

Prezbiterium jest częścią najciekawszą, a zarazem mającą największe znaczenie religijne i sentymentalne. Zbudowane jest na planie prostokąta i składa się z dwóch przęseł nakrytych sklepieniem kolebkowym z lunetami. Fragment ścian i sklepienia pokrywają freski. Ołtarz główny kaplicy pochodzi z 1645-1650, ufundowany został przez Jerzego Ossolińskiego. Cały jest drewniany, obłożony hebanem – dodatkowo zdobiony ozdobami (głównie figurami) ze srebra ufundowanymi przez Zygmunta III Wazę. W jego centralnym miejscu znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. W ołtarz wmontowana jest ruchoma trybowana, pozłacana zasuwa z 1723 przedstawiająca Niepokalana Poczęcie Najświętszej Maryi Panny. Jej obramowanie (bordiura) jest starsze i pochodzi z 1673. Po prawej (północnej) stronie ołtarza znajdują się dwa insygnia władzy królewskiej – berło i jabłko, podarowane przez kobiety polskie 3 maja 1926, wykonane w tym samym roku w warszawskiej firmie Bracia Łopieńscy. Po lewej ręce MB znajduje się złota róża dar Ojca świętego Pawła VI złożony przez Jana Pawła II w 1979 oraz w 1982 – złote serce z napisem "Totus Tuus". W bocznych wnękach ołtarza (na dole prostokątnych, na górze półkolistych) znajdują się figury świętych: Pawła Pierwszego Pustelnika oraz patrona Litwy – Kazimierza.
Prezbiterium od drugiej części oddzielone jest kratą gdańską z 1644 roku (dodatkowo ozdobioną w 1910) fundacji prymasa Macieja Łubieńskiego. Część druga nakryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, zdobionym malunkami z 1882 autorstwa Jana Strzałeckiego (wcześniejsze medaliony z lat 90. XVII wieku wykonane przez Karola Dankwarta). Przedstawiają one Apostołów i świętych katolickich (także polskich). Centralnie znajduje się fresk Najświętsza Maria Panna z Dzieciątkiem – Królowa światła. Nawy boczne nakrywa sklepienie krzyżowe. Na zachodnim "balkonie" tej części znajdują się organy. W drugiej części Kaplicy znajduje się sześć ołtarzy. Dwa najbardziej wysunięte w kierunku wschodnim (i zarazem najciekawsze) leżą na niewiele przesuniętej na zachód osi kraty gdańskiej. Oba są późnorenesansowe, z XVIII wieku. Północny – Matki Boskiej Bolesnej, pochodzi z 1751, w jego centralnym miejscu znajduje się piętnastowieczna (prawdopodobnie z początku wieku) rzeźba Piety. Południowy, Krzyża świętego, z 1749 zawiera drewniany krucyfiks z końca XV wieku.
W II części Kaplicy do ścian przywieszone są liczne wota, głównie medaliki, wisiorki, kule rehabilitacyjne etc.
Część trzecia, tak zwana przybudówka lub atrium została wybudowana zastępując krużganek z XVI wieku (stąd obie zwyczajowe nazwy tej części). W okna wprawione są witraże z lat 80. XX wieku.
Na ścianie północnej, koło przejścia do części drugiej, znajduje się oszklona nisza zwierająca urnę z prochami obrońcy Jasnej Góry – ojca Augustyna Kordeckiego. Liczne na ścianach są tablice upamiętniające walczących o niepodległość Polski (głównie w czasie II wojny światowej). W kaplicy znajduje się kilka epitafiów (w II i III części).

Biblioteka
Sala, w której mieści się dzisiaj biblioteka klasztorna, jest drugim miejscem w którym przechowuje się księgozbiór jasnogórski. Poprzednio księgozbiór przechowywany był na dolnych kondygnacjach dzwonnicy (obecnej Kaplicy Pamięci Narodu), gdzie podczas gaszenia jednego z pożarów w 1690 uległ on zalaniu. Pochodząca z 1736 roku sala biblioteki znajduje się w skrzydle nowego konwentu, umieszczona nad refektarzem mieści ponad 15 tysięcy rękopisów, inkunabułów i starodruków. Wystrój pochodzi z I poł. XVIII wieku i został wykonany przez braci zakonnych, pod kierownictwem brata Grzegorza Woźniakowica (o czym informuje intarsjowany napis nad drzwiami wejściowymi). Pomieszczenie ma wysokość dwu kondygnacji. ściany biblioteki stanowią regały na książki.

Cudowny Obraz Matki Boskiej


Największym skarbem Jasnej Góry jest Cudowny Wizerunek Matki Bożej. Dzięki niemu Jasna Góra stała się bardzo szybko największym sanktuarium maryjnym w kraju, który w ówczesnym czasie miał już wiele sławnych miejsc pielgrzymkowych. Jasnogórski Obraz od samego początku zasłynął cudami, które nadały rozgłos Maryjnemu Sanktuarium i ściągały tłumnie pielgrzymów z całego kraju i z Europy

Obraz namalowany jest na drewnianej tablicy o wymiarach : 122,2/82,2/3,5 cm. Przedstawia on Najświętszą Maryję Pannę w postaci stojącej z Dzieciątkiem Jezus na ręku. Maryja jest frontalnie zwrócona do wiernych, co podkreśla przede wszystkim Jej dominujące oblicze. Twarz Dzieciątka oscyluje w kierunku patrzącego, choć nie zatrzymuje na nim wzroku. Obydwie twarze łączy wyraz zamyślenia, jakby pewnej nieobecności i powagi. Prawy policzek Matki Bożej znaczą dwie równolegle biegnące rysy, przecięte trzecią na linii nosa. Na szyi występuje sześć cięć, z których dwa są widoczne dość wyraźnie, cztery zaś pozostałe - słabiej. Jezus spoczywa na lewym ramieniu Maryi, przyodziany w sukienkę koloru karminowego. W lewej ręce trzyma księgę, prawą zaś unosi ku górze w charakterystycznym geście nauczyciela, władcy lub do błogosławieństwa. Prawa ręka Maryi spoczywa na piersi. Niebiesko-granatowa suknia i tego samego koloru płaszcz Maryi ozdobione są motywami złocistych lilii. Nad czołem Dziewicy namalowana została sześcioramienna gwiazda. Główne tło Obrazu jest koloru niebiesko-zielonego, który przechodzi w odcień morskiej fali. Dominującym elementem Ikony są złote nimby wokół głowy Maryi i Jezusa, które zlewają się w jedną kompozycję, stanowiąc bardzo charakterystyczny detal kontrastujący z ciemną karnacją twarzy postaci.

Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej zalicza się do ikon określanych nazwą "Hodegetria". Określenie to oznacza "Tę, która prowadzi". Ikona przedstawia Maryję - Matkę Boga z Dzieciątkiem Jezus, które jest Synem Bożym i Jej Synem.

Pobożny przekaz przypisuje autorstwo Obrazu św. Łukaszowi Ewangeliście, który namalować miał go na deskach stołu, przy którym spożywała posiłki święta Rodzina. Nie ustalono dotychczas dokładnej daty powstania Obrazu. Ostatnie badania wskazują na trzynasto-, czternastowieczne pochodzenie obecnego malowidła (nie Obrazu). Naprawa Obrazu, a nie przemalowanie - jak podawały to wcześniejsze publikacje - w Krakowie w latach 1430-1434 po obrazoburczym napadzie, miała miejsce później.

Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej (Częstochowskiej) ma cechy ikony, chociaż w ścisłym tego słowa znaczeniu ikoną nie jest. Twarz Matki Bożej jest koloru brązu (miodu), co jest związane ze sposobem malowania ikon. Twarz jest ciemna również dlatego, że ma dużo warstw werniksu, który z czasem ciemnieje.

(Źródło - opracowano na podstawie Wikipedia oraz www.1oaza1.za.pl)

Galeria strony 4

Inne portale:
noclegi w Beskidach noclegi w Pieninach noclegi w Sudetach noclegi w Karkonoszach