Niewielka wieś położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Lelów. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim. Jest to miejscowość turystyczna, która oprócz zabytków posiada walory rekreacyjne są to np. lasy posiadające wiele ścieżek rowerowych (nieoznakowane), spływ kajakowy (łódkę lub ponton można wynająć w remizie OSP). W okolicznych lasach można spotkać sarny, zające, lisy, jastrzębie i piękne mrowiska.

Zabytki

Znajduje się tutaj dworek zbudowany przez Zwierkowskiego - bohatera wojen napoleońskich, uczestnika m.in. bitwy pod Somosierrą. Przy dworku znajduje się staw oraz pomniki przyrody - platan, tulipanowiec, drzewa cierniowe itp. Niedaleko stoi kaplica pw. św. Anny i kilka rzeźb z XIX w. Obecnie dworek jest własnością prywatną i jest remontowany. Niedaleko od opisanego dworku, w Bogumiłku wznosi się drugi pałacyk, w którym obecnie znajduje się Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy im. Jana Brzechwy.

Wśród zabudowań siedliska młynarskiego, ulokowanego na skraju Białej Wielkiej. Pracuje do dzisiaj dwupiętrowy, murowano-drewniany młyn wodny. Młyn powstał w 1935 roku. Zbudował go brat dziedzica Białej Wielkiej - Karol Szyc (1890-1957), który obok młyna miał też swoje siedlisko (obecnie leśniczówka). Upaństwowiony po 1945 r. powrócił ostatnio do spadkobierców i po wydzierżawieniu pracuje zasilany wyłącznie wodną turbiną. Niedaleko od młyna za mostem z przepustami wodnymi i wzdłuż Białki (po prawej), znajduje się teren zespołu parkowo-dworskiego .

Piętrowy, obszerny pałac -otoczony parkiem z okazami rzadkich drzew (tulipanowce, platany, miłorzęby) wybudował w końcu XVIII w. Józef Zwierkowski (1772-1841), którego grób był poznany wcześniej na cmentarzu w Lelowie. W połowie XIX w. właścicielami Białej Wielkiej zostają przedstawiciele austriackiej rodziny bankierów - Schützowie. Każdy pierworodny, męski potomek tej rodziny otrzymywał imię Adolf. Na cmentarzu w Lelowie można odszukać mogiły kolejnych Schützów: Adolfa "pierwszego" (1821-1901) - prezesa "Komitetu Reperacji Kościoła w Lelowie" i Adolfa "drugiego" (1852-1927). Adolf "trzeci" nazywał się już Szyc i używał imienia "Dolek". Jako oficer Wojska Polskiego nie powrócił z Kampanii Wrześniowej. Przez 2. połowę XX w. mieściła się w pałacu 4-klasowa szkoła podstawowa, oraz przedszkole - dzięki czemu posiadłość ta przetrwała w dobrym stanie do dzisiaj. Z początkiem XXI w. przeszła w prywatne ręce i obecnie jest mozolnie remontowana. Za nim znajduje się ogrodzony park z murowanym dworem .

Niedawno odrestaurowany dwór (po pożarze) był własnością rodziny Szyców i po drugiej wojnie światowej mieścił szkołę rolniczą. W latach 70. adaptowany na wzorcowy Ośrodek Szkolno-Wychowaczy dla młodzieży opóźnionej w rozwoju (do 21. roku życia), która może tutaj zdobywać wykształcenie podstawowe i gimnazjalne. Tuż za dworem pawilonowy internat zbudowany w r. 2002 przez starostwo powiatu częstochowskiego a wyposażony przez starostwo powiatu bodeńskiego w Niemczech. Natomiast na terenie dawnego folwarku powstaje hotel dla rodziców. Wcześniej wychowankowie mieszkali w dawnym czworaku - istniejącym jeszcze za internatem.

Niedaleko zabudowań dawnego folwarku znajduje się trzy kondygnacyjny młyn z bocznym szybem napędowym powstał w latach trzydziestych XX w. Zbudował go wraz z poznanym już dworem i folwarkiem jeden z trzech braci Szyców - Ludwik. Właściciel tego majątku zginął w czasie wojny w Oświęcimiu a jego syn Przemysław poległ w partyzantce. Zdewastowany w okresie upaństwowienia trafił ostatnio w prywatne ręce. Właściciel wytwórni makaronów "Romeo" z Kokawy uruchomił go po żmudnym remoncie. Teraz napędzany wyłącznie nurtem spiętrzonej Białki produkuje ponownie różne gatunki mąki. Za młynem uroczysko wodne (łabędzie) na szeroko rozlanej Białce.