Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!

(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 19060613
  • W tym roku: 192039
  • W tym miesiącu: 66797
  • Dziś: 806
  • Online: 20

Strażnica obronna NA KAMIENIU Mirów koło Częstochowy

Mirów jest dzielnicą Częstochowy położoną we wschodniej części miasta, na prawym brzegu Warty w pobliżu jej malowniczego przełomu. Graniczy z dzielnicami Wyczerpy i Zawodzie-Dąbie. Znajduje się tutaj bliżej nieznana fortyfikacja wzmiankowana na 1555 rok. Znana obecnie w okolicy jako Skała Balika, wznosi się na lewym brzegu Warty, w odległości około 550 m na północny wschód od mostu na rzece, łączącego Jaskrów z Mirowem. Skała ta jest wapiennym ostańcem, tworzącym rodzaj niewielkiego cypla, wyodrębnionego ze skarpy wysokiego brzegu doliny Warty. Pionowe ściany wapiennego ostańca zapewniają jej niedostępność z dołu, a dostęp od strony szczytu wzniesienia mógł być łatwo odcięty sztucznymi umocnieniami. Wznosząca się na wysokość ponad 20 m nad poziomem Warty, Skała Balika jest doskonałym punktem widokowym, a przy tym odznacza się ciekawym naturalnym ukształtowaniem.

Skała Balika stanowiła podstawę średniowiecznej warowni, czego potwierdzeniem jest charakterystyczna budowa terenu na porośniętym drzewami i krzewami szczycie ostańca. W obrębie tworzonego przez skałę cypla znajduje się niejako kopiec o średnicy około 20 m i wysokości około 2 do 5 m. Kopiec otacza niedostępne urwisko skalne, tylko od jednej strony, od wyżynnego zaplecza oddziela go zachowany w większości wał o wysokości dochodzącej do 1,8 m. Po zewnętrznej stronie przed samym wałem, ciągnie się rów. Wschodni kraniec wału został w czasach powojennych rozkopany przez okolicznych mieszkańców, którzy wybierali stąd kamień na potrzeby budowlane. W miejscu przecięcia wału wyraźnie widać, że ma on regularną konstrukcję, obejmującą ułożone na przemian warstwy kamienia i ziemi. Również otoczony wałem kopiec wygląda na sztuczny nasyp z kamienia i ziemi. Na południowym skraju ostańca, pomiędzy skalnym urwiskiem a kopcem, rozciąga się niewielki plac.

Ukształtowanie terenu na szczycie ostańca opisane wcześniej, przypomina bardzo znane z innych miejscowości grodziska stożkowate. Jest ono dość podobne do grodziska średniowiecznego w Będkowicach koło Krakowa. Wspomniana Skała Balika stanowi jakby miniaturę tego ostatniego obiektu. Wszystko wskazuje na to, że  zachowały się tutaj pozostałości średniowiecznej obronnej siedziby rycerskiej w typowej formie wieży na wznisieniu, otoczonej zewnętrznym wałem i podwójną fosą. Fakt ten potwierdza charakterystyczna dla tego typu obiektów obecność szlachetnych gatunków drzew (np. dęby, buki ), silnie odcinająca się od zadrzewienia okolic grodziska ( np. brzozy ).  Ponadto na zachodnim skraju wzgórza znajdują się dość wyrażnie wykute w skale stopnie. Najprawdopodobniej prowadziła tędy jedna z dróg na teren warowni.

Rys historyczny

Na terenie dzisiejszej dzielnicy Mirów istniała w średniowieczu wieś królewska, wzmiankowana po raz pierwszy w 1345 r. Przy wiosce tej funkcjonowała warownia, odnotowana tylko raz w dokumencie z 1555 roku, wystawionym przez króla Zygmunta Augusta i dotyczącym przejęcia przez starostwo olsztyńskie niektórych gruntów należących do klasztoru kanoników regularnych w Mstowie. W dokumencie tym wspomina się o opuszczonej warowni na szczycie położonej nad Wartą skały Grodzisko. Z treści dokumentu jednoznacznie wynika, że chodzi tu o skałę wznoszącą się na lewym brzegu rzeki. Również XVI-wieczny kopiarz wspomina o istnieniu nieznanej fortalicji w pobliżu Jaskrowa co obecnie utożsamia się z tą warownią. Zachowane dokumenty milczą jednak na temat tego, kto i kiedy zbudował fortalicję na terenie Mirowa.  

Wydaje się, że osobą której można byłoby przypisać budowę warowni w Mirowie,  był żyjący w XV w. rycerz Jan Służka z Mirowa. Syn ruskiego bojara, przybyły do naszego Królestwa w charakterze jeńca wojennego, który zrobił szybką karierę, dzięki protekcji Jana Odrowąża ze Szczekocin. Odrowąż należał bowiem do najbardziej wpływowych panów Królestwa (stąd też służba u Odrowąża przyniosła mu przydomek "Służka ) oraz własnym zasługom wojennym. W latach 1426-1455 Jan Służka był dzierżawcą królewskiej wsi Mirów, a w 1436 roku nadano mu polskie szlachectwo. Od 1444 roku został również dzierżawcą Wyczerp. Inną postacią, która mogłaby mieć związek z budową warowni był książę Władysław Opolczyk, który w 1382 r. przekazał sprowadzonym przez siebie z Węgier paulinom warownię na Jasnej Górze i w związku z tym mógł widzieć potrzebę zbudowania sobie nowej siedziby obronnej w rejonie Częstochowy.

Strażnica obronna na kamieniu Mirów koło Częstochowy

Galeria strony 1

Galeria strony 1

Inne portale:
noclegi w Beskidach noclegi w Pieninach noclegi w Sudetach noclegi w Karkonoszach