Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!

(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 19061508
  • W tym roku: 192934
  • W tym miesiącu: 67692
  • Dziś: 697
  • Online: 40

Myszków - Mrzygłód

Miasto Myszków położone jest w powiecie myszkowskim, w północno-wschodniej części województwa śląskiego. Zajmuje obszar 72,2 km² i liczy 32.900 mieszkańców. Myszków jest siedzibą powiatu, który skupia pięć gmin: Myszków, Żarki, Niegowa, Poraj, Koziegłowy. Jest to miasto o historycznym charakterze przemysłowym, w którym dominuje przemysł metalurgiczny, papierniczy, włókienniczy i obuwniczy oparty o kilka dużych przedsiębiorstw. Geograficznie miasto usytuowane jest w obniżeniu górnej Warty, w tzw. "obniżeniu myszkowskim", w północno wschodniej części rozległej Wyżyny śląskiej - na skraju Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Sama Wyżyna śląska rozciąga się od prawego brzegu górnej Odry, aż po krawędź Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. Część obszaru miasta położona jest w otulinie Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych (dzielnice: Helenówka i Bory). Obszar północno-wschodni miejscowości leży w Obniżeniu Górnej Warty, część południowo-zachodnia na Progu Woźnickim ciągnącym się od Zawiercia, aż po Kluczbork. Myszków położony jest ok. 280 m n.p.m. Sama miejscowość usytuowana jest niemal całkowicie w naturalnym obniżeniu terenu (dawna rynna Prawarty), otoczonym z czterech stron wzniesieniami: Góry Włodowskiej, Góry Będuskiej (części pasa Progu Woźnickiego), Góry Jaworznickiej i Osińskiej Góry.

Charakterystyczne dla Myszkowa jest utrzymanie się znacznej ilości zabudowy zagrodowej, jako skutek włączenia w granice administracyjne miasta typowych wiejskich jednostek osadniczych (Nowa Wieś Żarecka, Osińska Góra, Helenówka, Mrzygłódka, Będusz). Rysującą się tendencją w kwestii rozmieszczenia przestrzennego budownictwa mieszkaniowego jest postępująca koncentracja budownictwa w części "miejskiej" Myszkowa, gdzie znacznemu odmłodzeniu ulęgają również zasoby mieszkaniowe.

Rys historyczny

Pod względem historycznym Myszków to dość zróżnicowany region. Historia osadnictwa na terenie obecnego miasta sięgają już średniowiecza. Jeszcze w dobie rozbicia dzielnicowego, w 1179 roku owe bagniste i porosłe puszczami obszary stały się fragmentem pogranicza ziemi krakowskiej i dziedzin książąt śląskich. Dzisiejsze miasto, tworzy kilka starych osad, które zaznaczyły się w źródłach pisanych dopiero w późniejszym średniowieczu. Nazwa Myszków znana jest od 1629 roku i dotyczy małej wioski, która leżąc w pobliżu Ciszówki, nazwana była kuźnicą Żarki. Właśnie ta mała osada, jak możemy się domyślać jest zalążkiem dzisiejszego Myszkowa.

W dokumentach z 1428 roku pojawia się nazwisko Myszek więc nazwa dzisiejszego Myszkowa pochodzi od tego nazwiska, ale inni badacze dowodzą, że osada swą nazwę przyjęła od rodu Myszkowskich herbu Jastrzębiec, którzy w XV wieku byli właścicielami dóbr mirowsko-żareckich. Będusz znany jest z zapisków od 1443 roku, a więc jeszcze z okresu, gdy stanowił własność rodową Będuskich herbu Ostoja. W XV wieku powstają osady Mijaczów, Potasznia, Smudzówka, osada młyńska Kręci wilk i pobliska Nierada, a także znana z kuźnictwa Czarna Struga. Pod zaborem rosyjskim miejscowości leżące w granicach Myszkowa od 1866 roku znalazły się ostateczne w Guberni Kieleckiej i powiecie będzińskim. W Polsce odrodzonej, od 1918 roku obszar ten w dalszym ciągu obejmował powiat będziński w województwie kieleckim.

Miejscowość rozwinęła się znacznie w 2 połowie XIX wieku, gdy przeprowadzono przez nią linię kolejową i zbudowano kilka kopalni węgla, fabrykę metalurgiczną "Michałów", fabrykę Blaszanych Naczyń Emaliowanych oraz papiernie. Z biegiem lat z niektórych zakładów rozwinęły się duże fabryki, znane jako "Mystal", "Myfana", "Wartex". Stopniowo Myszków wchłonęło okoliczne miejscowości. W 1927 roku utworzony został powiat zawierciański, sięgający na północy po Żarki i Koziegłowy. Zaistniały wówczas stan powiązań administracyjnych, z wyjątkiem czasu okupacji hitlerowskiej, trwał jeszcze w pierwszych latach po zakończeniu drugiej wojny światowej. We wrześniu 1949 roku - rozporządzeniem Ministra Administracji Publicznej, z mocą od dn. 1-go stycznia 1950r. "Gminie wiejskiej Myszków w powiecie zawierciańskim województwa śląskiego nadano ustrój miejski". W 1956 roku na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów powstał powiat myszkowski.

Najwcześniejsze wzmianki o Mrzygłodzie pochodzą natomiast z 1373 - 1374 roku i odnoszą się do nowo ufundowanego kościoła w Mrzygłodzie. W drugiej połowie XV stulecia Mrzygłód należał do możnowładczej rodziny Pileckich herbu Leliwa. Mrzygłód rozbudował się wokół rynku, przy którym istniał niegdyś budynek ratusza oraz wspaniały kościół parafialny pw. Wszystkich świętych. W 1653 roku ówczesny dziedzic Stanisław Warszycki wystawił, w miejsce dawnego, modrzewioego kościoła, murowany. Król Zygmunt III Waza nadał miastu przywilej odbywania trzech jarmarków rocznie. Mrzygłód utracił prawa miejskie w 1870 roku w następstwie carskich represji za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym. W zamierzchłych czasach w których Warta i Czarna Przemsza były rzekami spławnymi, w rejonie Mrzygłodu znajdowało się stanowisko przeciągania po lądzie łodzi. W ten sposób nasi przodkowie połączyli dwie drogi wodne: Czarną Przemszę - lewy dopływ Wisły z Wartą - prawym dopływem Odry dając na przewłoce zatrudnienie wielu mieszkańcom poręby i Mrzygłodu. Ciszówka, będąca przed wiekami samodzielną miejscowością, po raz pierwszy była odnotowana w 1437 roku, a więc w czasie, gdy na jej terenie istniały stawy i młyn. Wioska rozwinęła się właśnie dzięki kuźnictwu i kopalni rudy, a jednym z jej pierwszych właścicieli był ród Bonerów, tych samych, którzy zarządzali pobliskim Ogrodzieńcem.

Atrakcje turystyczne i przyrodnicze

Na terenie Myszkowa występują dwa zasadnicze typy krajobrazu, z których każdy charakteryzuje się swoistym rysem flory i fauny. Pierwszy obejmuje tereny w południowo-zachodniej części miasta w pobliżu Będusza i Mrzygłódki, przylegający do zbudowanego z wapieni triasowych Garbu Tarnogórskiego. Są to tereny w dużej części odlesione, z charakterystycznym układem pól, łąk i zarośli śródpolnych, tzw. "czyżni", utworzonych głównie z tarniny oraz głogów i róż. Na miejscach suchych i silnie nasłonecznionych występują fragmenty roślinności murawowej. Ekosystemy zaroślowe i murawowe stanowią miejsce występowania licznych rzadkich gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków i owadów. Nad brzegami potoków oraz w źródliskach zachowały się niewielkie powierzchnie podmokłych łąk, na których występuje m. in. podlegający całkowitej ochronie prawnej pełnik europejski. Pozostała część miasta położona jest w dolinie Warty. Cechą charakterystyczną tego obszaru jest obecność licznych zbiorników i cieków wodnych, podmokłych łąk i torfowisk.

Najciekawszymi z przyrodniczego punktu widzenia terenami są: dolina Warty w pobliżu Nowej Wsi Żareckiej, gdzie zachował się prawie naturalny układ biocenoz, z licznymi rzadkimi i chronionymi gatunkami zwierząt i roślin, m. in. storczyków oraz rozległy kompleks leśny we wschodniej części miasta, w pobliżu przysiółków Pohulanka, Bory, Czworaki i Helenówka. W omawianym kompleksie dominują głównie bory sosnowe, a w obniżeniach terenowych spotykane są często podmokłe łąki oraz torfowiska niskie i przejściowe. W licznych zbiornikach wodnych, potokach i rowach melioracyjnych występuje interesująca roślinność wodna i szuwarowa; żyje tam wiele gatunków płazów. Tereny te są penetrowane przez ptactwo wodne i bociany. Stwierdzono tu występowanie wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin, m. in. konwalii majowej i widłaka goździstego.

Zabytki

* Pałac Augusta Schmelzera. Pochodzi z lat 80 - XIX wieku. Jest to budynek piętrowy, przykrywa go dach typu masandrowego z lukarnami. Obiekt posiada bardzo bogate detale architektoniczne, niedawno przeszedł kapitalny remont.
* Kościół pw. św Stanisława B.M. Neogotycka świątynia, powstawała w latach 1908-1936. Została zbudowana na planie krzyża, przy wejściu frontowym wnosi się ponad 60-metrowa wieża (1925 r.) dokończona według oryginalnych projektów około 2000 r. Na uwagę zasługują zabytkowe witraże w nawie głównej, jeden z największych w Polsce ołtarzy marmurowych oraz organy. Wewnątrz ściany pokrywają niedawno wykonane, stylowe malowidła podkreślające neogotycki charakter tej budowli.
* Kaplica Narodzenia NMP w Mijaczowie. Kapliczka jest wykonana z kamienia wapiennego, z zewnątrz nieotynkowana. Ma rozbudowany system piwnic i korytarzy, gdyż stanowiła ongiś część pałacu Joahima Bobrowskiego, który został rozebrany. Pozostała tylko owa kaplica i wspomniane piwnice. Wiadomo, że istniała już w 1790 r. Budynek przeszedł renowacje połączoną z montażem iluminacji.
* Budynek Prokuratury Rejonowej. Piętrowa budowla z lat 20. XX w. z ciekawymi, nietynkowanymi przyporami z wapienia. Nad wejściem tablice upamiętniające nadanie praw miejskich Myszkowowi i jego herb. Obiekt po kapitalnym remoncie.
* Zabytkowe hale fabryczne dawnego Wartexu . Obecnie, wyremontowane służą firmie Sokpol Pochodzą z końca XIX w.
* Miniaturowa kapliczka wzniesiona pod koniec XVII w. Upamiętnia ona zwycięską bitwę miejscowej szlachty ze szwedami.
* Budynki dworskie (Będusz) Pochodzą z przełomu XIX i XX w. Zobaczyć tam można ogród w stylu angielskim, murowane czworaki i bardzo ciekawą wieżyczkę. Obiekty są zbudowane z kamienia wapiennego.
* Sanktuarium p.w. Wniebowzięcia NMP w Myszkowie - Mrzygłodzie z XVII w., ufundowane i wybudowane przez Stanisława Warszyckiego. Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych oraz do rejestru zabytków archeologicznych klasy "0"; dawniej kościół drewniany pw. Wszystkich świętych.

(Źródło - opracowane na podstawie www.miastomyszkow.pl)

 

Inne portale:
noclegi w Beskidach noclegi w Pieninach noclegi w Sudetach noclegi w Karkonoszach