Zamek "Bąkowiec" w Morsku to zamek rycerski z przełomu XIV i XVII wieku znajdujący się we wsi Morsko w województwie śląskim oraz na Szlaku Orlich Gniazd. Obecnie znajduje się na terenie Ośrodka Rekreacyjnego "Morsko".

Rys historyczny

Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w XIV wieku. Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król Władysław Łokietek odebrał im Morsko i oddał wieś w 1327 roku klasztorowi w Mstowie. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach Kazimierza Wielkiego wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książe Władysław Opolczyk który pod koniec XIV wieku przez krótki czas był panem tych okolic. Wzmianka o zamku Bąkowcu i jego dziedzicu Mikołaju Strzale pochodzi z 1390 r. Wiadomo, że następnie burgrabią zamku był Piotr herbu Lis, a w latach 1413-1434 klucz bąkowiecki należał do Jana z Sieciechowic. W 1435 roku zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów i jego potomni. Na przełomie XV i XVI wieku Morsko posiadali Włodkowie i im przypisuje się wybudowanie nowego murowanego zamku. Wspomina o nim dokument z 1531 roku, kiedy jego właścicielem był Piotr Zborowski. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Brzeskich, a po nich w ręce rodu Giebułtowskich. Obecnie używane określenie "zamek Morsko", pojawiło się dopiero w XIX w. - w średniowieczu zamek "Bąkowiec" leżał poza granicami wsi Morsko. W czasie najazdu szwedzkiego podzielił los większości zamków na Jurze i opuszczony stopniowo zaczął popadać w ruinę. W 1927 r. wzgórze wraz z ruinami kupił architekt Witold Czeczott, który wykorzystując częściowo kamień zamkowy, u stóp skały wybudował dom mieszkalny. Po II wojnie światowej teren kupiły Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego, które w latach 1969 - 70 wybudowały tu ośrodek wypoczynkowy. W środkowej części nasypu oddzielającego majdan od zamku, w miejscu podstawy baszty obronnej ustawiono wyciąg narciarski. W 1961 r. ruiny zamku były konserwowane. Podwyższono i zabezpieczono wówczas koronę murów, zbudowanych z kamienia łamanego, opasujących szczyt skały. Na przeciwległych stronach skały zachowały się pozostałości bramy i czworokątnych pomieszczeń. Od strony zachodniej widać ścianę kamienną przylegającą do skały. Od 1999 roku ośrodek wypoczynkowy i ruiny zamku są w posiadaniu firmy KEM.

Opis wyglądu

Zamek "Bąkowiec" zbudowano na wyniosłej skale na planie nieregularnego wieloboku, o powierzchni około 500 m2 - wykorzystując niewielką powierzchnię szczytu skały i przylegającego do niej otoczenia. Kamienna brama której fragmenty zachowały się do dziś prowadziła na mały dziedziniec otoczony murem i czworokątnymi pomieszczeniami położonymi na przeciwległych stronach skały w układzie amfiladowym. W zamku zastosowano jako jedne z pierwszych na Jurze, półkoliste baszty, które w narożnikach pełniły rolę obserwacyjną i obronną.

Zewnętrzne mury zbudowano ze starannie dopasowanych kamieni wapiennych, a wewnętrzne partie budowano z kamiennego gruzu zalewanego dużą ilością zaprawy wapiennej. U podnóża skały, od strony zachodniej znajdowała się, obecnie zasypana, wykuta w litej skale, prostokątna studnia. Od strony wschodniej położone było podzamcze zajmujące powierzchnię 800 m2 - do skały po tej stronie przylegał dziedziniec gospodarczy którego bronił stożkowy nasyp ziemny z owalną basztą oraz suchą fosą. Od strony południowej zamek był zabezpieczony kamiennym murem wzniesionym na naturalnym wybrzuszeniu skalnym, którego resztki są jeszcze widoczne. Dostęp do zamku był wyłącznie pieszy przez cały system pomostów i drabin. System obronny Morska idealnie dostosowany był do ukształtowania terenu, pomimo tego dogodnego położenia i dość silnych fortyfikacji które powodowały, że był praktycznie nie do zdobycia przy wykorzystaniu średniowiecznych technik oblężniczych nie odegrał w historii ważniejszej roli.

(Źródło - Wikipedia)