Newsletter

Chcesz otrzymywać najnowsze informacje z regionu, nowo dodanych obiektach turystycznych? Zostań subskrybentem naszego newslettera!

(*) - pole obowiązkowe

Statystyka

  • Wszytkich: 19060873
  • W tym roku: 192299
  • W tym miesiącu: 67057
  • Dziś: 62
  • Online: 36

Zamek w Ojcowie

Zamek w Ojcowie, położony na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, znajduje się w centralnej części wsi Ojców, około 500 metrów na południe od kaplicy na wodzie i 2 km na północ od jaskini Łokietka. Do Ojcowa docierają autobusy PKS z kierunków Krakowa i Olkusza. Pod Zamkową Górą funkcjonuje nie strzeżony parking. Dawniej był zamkiem warownym wzniesionym przez Kazimierza Wielkiego w II połowie XIV wieku. Obecnie zachowały się jedynie jego ruiny.

Rys historyczny

Tradycja głosi, że nazwa warowni, w swej pierwotnej formie brzmiąca Ociec, została nadana przez samego króla, na pamiątkę walki o tron krakowski jego ojca, Władysława Łokietka, który w okolicznych jaskiniach znajdował schronienie, przygotowując do zmagań o Kraków z czeskim władcą Wacławem II.

Utworzone z dóbr ojcowskich starostwo niegrodowe pozostawało najczęściej pod zarządem królewskich wierzycieli, zaś funkcję starostów pełnili przedstawiciele wpływowych rodów małopolskich. W roku 1400 starostwo ojcowskie otrzymał Jan z Korzkwi. Po jego śmierci wierzytelności przejął Hinczka z Rogowa oraz gospodarz Pieskowej Skały Piotr Szafraniec. Za każdym razem zmiana starostwa wymagała zgody króla, który mając zobowiązania u potencjalnych właścicieli, dzierżawił im warownię w zamian za niespłacone długi. Od Szafrańców majątek odkupił w 1406 podczaszy, Jan Mężyk. W XV i XVI wieku w Ojcowie zasiadali możni herbu Jastrzębiec, Topór, Wieniawa i Zadora, a także sławny ród Bonarów. W latach 1536-1556 właścicielem zamku była Bona Sforza d'Aragona, czyli królowa Bona.

W I poł. XVII wieku, zamek był zaniedbany i podupadły, dlatego w 1655-56 został łatwo zdobyty i mocno zniszczony przez Szwedów. Ostatecznego zniszczenia udało się uniknąć tylko dzięki temu, że Szwedzi zamienili go w magazyn broni i żywności. Po odejściu szwedów przeszedł w ręce Korycińskich, którzy przystąpili do jego restauracji i rozbudowy.

W 1676 roku zamek i starostwo odkupił Stanisław Warszycki dla swego syna Jana Kazimierza. Następnie starostwo ojcowskie było we władaniu najpierw Męcińskich, a później Morskich, Łubieńskich i Załuskich, którzy w 1787 roku podejmowali na zamku króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Po klęsce Napoleona Ojców znalazł się w Królestwie Kongresowym i został znacjonalizowany. W okresie rozbiorów zamek ponownie zaczął podupadać, a w 1826 roku jedna ze ścian budynku zawaliła się i zsunęła ze skały. W 1829 roku Konstanty Wolicki nabył go od rządu rosyjskiego oraz rozebrał mury, ponieważ groziły zawaleniem. Pozostała z tego ośmioboczna wieża, brama wjazdowa i mury obwodowe.

W roku 1835 zamek kupił na licytacji Wojciech Prędkowski. Chciał odbudować go w stylu neogotyckim, ale nic z tego nie wyszło. Kolejny właściciel - Aleksander Przeździecki również planował rekonstrukcję budowli, lecz prace remontowe przerwał wybuch Powstania Styczniowego. Kontynuowali je Jan Zawisza i Ludwik Krasiński. W 1893 zlikwidowali most zwodzony, kazali zasypać fosy oraz - ze względów bezpieczeństwa - obniżyli wieżę o 6 m. Po śmierci Krasińskiego nowa właścicielka Ludwika Czartoryska pokryła wieżę świeżym dachem i odnowiła bramę wjazdową. W 1958 roku podjęto amatorskie próby remontowe, wstrzymane jednak przez konserwatora zabytków.

W takim kształcie zamek przetrwał do czasów obecnych. W latach osiemdziesiątych XX wieku przeprowadzono renowację wieży, w której urządzono ekspozycję poświęconą historii zamku.

Dziesięć lat później odkryto resztki baszt. Ostatnią, jak dotąd, inwestycją na zamku (1999) było wycięcie części drzew porastających jeden ze stoków Góry Zamkowej, dzięki czemu stojący tuż u jej podnóża zagubiony wczasowicz nie musi już pytać miejscowych, czy to jeszcze daleko.

Opis wyglądu

Zamek położony jest na wysokiej skarpie, na prawym brzegu Doliny Prądnika. Przed wejściem do zamku można zauważyć wystające z gruntu kamienne filary podtrzymujące dawniej drewniany zwodzony most dojazdowy do zamku. Budowniczy oddzielili teren od reszty wzniesienia sztucznie wykopaną głęboką fosą, przez którą przerzucony był ów most. Po moście tym, przez umocnioną bramę, można się było dostać na wewnętrzny dziedziniec.

Trzon średniowiecznego założenia tworzyła oktogonalna wieża ostatniej nadziei, która pierwotnie miała około 13 metrów wysokości. Mur obwodowy biegł po krawędziach wzgórza, wydzielając obszerny dziedziniec, od zachodu nieregularny, a w części wschodniej na planie prostokąta. Przebudowany przez Korycińskich zamek XVII-wieczny składał się z budynku bramnego z przejazdem na dole i izbą na górze. Do bramy prowadził most drewniany wsparty na trzech parach murowanych filarów. Na wysuniętym na południe cyplu skalnym wznosił się podpiwniczony i dwukondygnacyjny okazały gmach mieszkalny. W kierunku północno-wschodnim rozciągał się rozległy dziedziniec, opasany budynkami gospodarczymi przylegającymi do murów obwodowych. Na środku dziedzińca wykuto w skale studnię o głębokości ok. 50 metrów. Nad całym założeniem górowała, mało już przydatna w tym czasie, stara wieża. Całe założenie otoczone było zgodnie z ówczesna technika budowlaną i obronną murami obwodowymi, których fragmenty możemy oglądać do dziś.

Obecnie

Ze średniowiecznej warowni pozostała już dzisiaj tylko malownicza ruina, na którą składają się resztki murów obronnych i budynków mieszkalnych, brama wjazdowa, ośmioboczny obniżony stołp zwany również basztą Kazimierzowską zbudowany w XIV w. z kamiennych ciosów na najwyższej skale przylegającej do bramy wjazdowej oraz przykryta kratą studnia (obecnie już tylko 20-metrowa). W budynku bramnym zorganizowano niewielką wystawę p.t. "Dzieje zamku ojcowskiego", na której można zapoznać się z historią twierdzy i jej właścicieli oraz obejrzeć makietę budowli z przełomu XIV/XV stulecia. Powierzchnia ruin zajmuje około 6.000 m2.

(Źródło – opracowane na podstawie strony www.zamkipolskie.com)

Galeria strony 29

Inne portale:
noclegi w Beskidach noclegi w Pieninach noclegi w Sudetach noclegi w Karkonoszach